Ang Kababaihan ng Taiwan, Ngayon at Noong Nakaraang 50 Taon
isinalin sa Filipino ni Sheila C. Molina
Ang bilang ng populasyon ng kababaihan sa mundo ay 51% o 2% na mataas
kaysa kalalakihan. Maaaring isipin ng ilan na ang kababaihan ay nakakukuha ng
parehong pagkakataon at karapatan gaya ng kalalakihan. Ilang kababaihan lamang sa
buong mundo ang nakakakuha ng pantay na karapatan at paggalang tulad sa
kalalakihan. Ang tungkulin at kalagayan ng kababaihan ay unti-unting nagbabago sa
nakalipas na 50 taon. Ito ay makikita sa dalawang kalagayan : una ang pagpapalit ng
gampanin ng kababaihan at ang ikalawa ay ang pag-unlad ng kanilang karapatan at
kalagayan. Nakikita ito sa Taiwan.
Ang unang kalagayan noong nakalipas na 50 taon, ang babae sa Taiwan ay
katulad sa kasambahay o housekeeper. Ang tanging tungkulin nila ay tapusin ang hindi
mahahalagang gawaing-bahay na hindi natapos ng kanilang asawa. Ang mga babae ay
walang karapatang magdesisyon dahil sa kanilang mababang kalagayan sa tahanan.
Ngayon, nabago na ang tungkulin ng mga babae at ito ay lalong naging
komplikado. Sa bahay ng mga Taiwanese, sila pa rin ang may pananagutan sa mga
gawaing-bahay. Ngunit sa larangan ng trabaho, inaasahang magagawa nila kung ano
ang nagagawa ng kalalakihan. Sa madaling salita, dalawang mabibigat na tungkulin
ang nakaatang sa kanilang balikat.
Ang ikalawang kalagayan ay pinatutunayan ng pagtaas ng kanilang sahod,
pagkakataong makapag-aral, at mga batas na nangangalaga sa kanila. Karamihan sa
mga kompanya ay nagbibigay ng halaga sa kakayahan ng babae at ang mga
kinauukulan ay handang kumuha ng mga babaeng may kakayahan at masuwelduhan
ng mataas. Tumataas ang pagkakataon na umangat ang babae sa isang kumpanya atnakikita na ring may mga babaing namamahala. Isa pa, tumaas ang pagkakataon para
sa mga babae pagdating sa edukasyon. Ayon sa isang estadistika mula sa gobyerno,
higit na mataas ang bilang ng mga babaing nag-aaral sa kolehiyo kung ihahambing sa
kalalakihan makalipas ang 50 taon.
At ang huling kalagayan ay ang pagbabago ng mga batas para sa pangangalaga
sa kababaihan ay nakikita na rin. Halimbawa, sa Accton Inc., isa sa nangungunang
networking hardware manufacturer sa Taiwan, ginawa nang isang taon ang maternity
leave sa halip na 3 buwan lamang. Ang gobyerno ng Taiwan ay gumagawa na ng batas
sa pagkakaroon ng pantay na karapatan upang higit nilang mapangalagaan ang
kababaihan.
Bilang pagwawakas, naiiba na ang gampanin ng mga babae at higit itong
mapanghamon kung ihahambing noon. Ang kanilang karapatan at kahalagahan ay
binibigyan na ng pansin. Ngunit hindi ito nangangahulugan na ang mga babae ay
tumatanggap na ng pantay na posisyon at pangangalaga sa lipunan. Mayroon pa ring
mga kompanya na hindi makatarungan ang pagtrato sa mga babaing lider nito. Marami
pa ring kalalakihan ang nagbibigay ng mabigat na tungkulin sa kanilang asawa sa
tahanan. Ito ay matuwid pa rin sa kanila. Marami pa ring dapat magbago sa
kalagayan ng kababaihan sa Taiwan at malaki ang aking pag-asa na makita ang ganap
at pantay na karapatan nila sa lipunan. 1. Ano ang paksa ng binasa ?
2. Ano ang layunin ng sumulat nito?
3. Ipaliwanag ang sumusunod na kaisipan :
a. “Ang mga babae ay walang karapatang magdesisyon dahil sa
mababang kalagayan sa lipunan.”
b. “Ang karapatan at kalagayan ng kababaihan ay umuunlad kung
ihahambing 50 taon ang nakalipas.”
c. “Karamihan sa mga kompanya ay nagbibigay-halaga sa kakayahan kaysa
kasarian.”
4. Ano ang masasabi mo sa pagkakabuo ng sanaysay ?
5. Paano masasalamin sa sanaysay ang kalagayang panlipunan at kultura ng
